آزمایش CBC چیست و برای چه انجام می شود؟
آشنایی با آزمایش CBC
آزمایش CBC به چه صورت است؟ در آزمایش CBC چه چیز هایی مورد بررسی قرار می گیرند؟ این آزمایش چه خطراتی را به همراه دارد؟
آزمایش CBC به این صورت است که سلول های خونی بیمار را شمارش و اندازه گیری می کنند. این تست به منظور ارزیابی سلامت و تشخیص اختلالات و بیماری هایی مثل: سرطان، کم خونی، انوان عفونت ها و بسیاری دیگر از بیماری ها می باشد. در آزمایش CBC شمارش گلبول های قرمز، پلاکت ها، گلبول های سفید و ... انجام می شود.
چه زمانی باید آزمایش CBC را انجام دهید؟
همانطور که گفته انجام این آزمایش برای تشخیص بیماری و اختلالات است اما در بعضی شرایط انجام این آزمایش ضروری و حیاتی است. در شرایطی مثل: کبودی یا خونریزی، بدن درد یا درد مفصل، تورم یا التهاب در هر نقطه از بدن، حالت تهوع یا استفراغ، تب، خستگی، سرگیجه یا ضعف حتما باید اقدام به انجام آزمایش CBC کرد. آزمایش خون یا آزمایش CBC معمولا به صورت سالانه انجام می شود ولی ممکن است با معاینه پزشک به دلایلی که در ادامه اشاره می کنیم انجام شود.
- بررسی سلامت کلی فرد بیمار: پزشک معالج با تجویز این تست و بررسی جواب آن به هر گونه مشکلی که در بدن وجود داشته باشد پی می برد.
- بررسی مراحل درمانی: بعضی از روش های درمانی ممکن است بر سلول های خونی از لحاظ تعداد تاثیر بگذارند. در هنگام درمان پزشکان برای بررسی چگونگی روند درمان ممکن است به طور مکرر آزمایش خون را تجویز نمایند.
- تحت نظر بودن بیمار توسط پزشک: در صورت تشخیص پزشک که یک بیماری ممکن است بر تعداد سلول های خونی تاثیر بگذارد، برای بررسی وضعیت بیمار به طور مرتب آزمایش خون را تجویز میکند.
- تشخیص دقیق بیماری ها: در صورت داشتن علائمی مثل خستگی، ضعف، کبودی، قرمزی و تب آزمایش CBC برای تشخیص دقیق بیماری انجام می شود.
شرایط انجام آزمایش خون چیست؟
انجام آزمایش CBC یا آزمایش خون به تنهایی نیازی به ناشتا بودن یا رعایت دستورالعمل خاصی ندارد. اما ممکن است این آزمایش در کنار آزمایش های دیگری تجویز شود که مابقی نیاز به ناشتا بودن دارند. در صورت مصرف هر گونه داروی خاص ابتدا یا پزشک معالجه خود مشورت کنید.
پارامتر های آزمایش CBC
- RBC در آزمایش خون: RBC در آزمایش خون به معنی گلبول های خونی قرمز می باشد. همانطور که میدانید گلبول های قرمز وظیفه ی انتقال و جابجایی اکسیژن و کربن دی اکسید را بر عهده دارند. با رساندن اکسیژن توسط گلبول قرمز به اندام های مختلف باعث عملکرد درست آنها می شود. این گلبول ها در مغز استخوان ساخته می شود و 90 تا 120 روز در بدن می ماند بعد از آن گلبول های قرمز جدید جایگزین آنها می شوند. با انجام تست CBC انواع کم خونی ها مشخص می شوند.
- HCT یا هماتوکریت: در آزمایش HCT میزان گلبول های قرمز در کل حجم خون بررسی می شود. اگر میزان گلبول های قرمز در خون پایین باشد یکی از علائم کم خونی می باشد. در شرایطی مثل اسهال، استفراغ و کم آبی هماتوکریت بالا می رود.
- MHCدر آزمایش خون: با انجام این تست می توان به هموگلوبین موجود در گلبول های قرمز پی برد.
- RDW در آزمایش خون: در این مورد میزان اختلاف سایز و حجم گلبول های قرمز مشخص می شود. در حالت عادی سایز گلبول های قرمز با هم تفاوت دارد اما اگر اندازه ی این اختلاف سایز بیش از حد معمول باشد ممکن است باعث بروز مشکلات خونی شود.
- MCHC در آزمایش خون: این آزمایش به معنای بررسی غلظت متوسط هموگلوبین در گلبول های قرمز است. سنجش این پارامتر باعث تشخیص بیماری هایی مثل کم خونی و سرطان خون می شود.
پارامتر های گلبول خونی سفید
- WBC در آزمایش خون: WBC به معنای گلبول خونی سفید است. همانطور که میدانید گلبول های سفید نقش دفاعی در بدن دارند و تشکیل دهنده اصلی سیستم ایمنی بدن هستند. بالا بودن گلبول های خونی سفید ممکن است ناشی از وجود عفونت در بدن باشد. گلبول های سفید انواع مختلفی دارند از جمله: نوتروفیل ها، لنفوسیت ها، بازوفیل ها، مونوسیت ها و ائوزینوفیل ها که هر کدام وظایف خاصی را انجام می دهند.
پارامتر های پلاکت خون
- PLT : در این آزمایش پلاکت های خون شمارش می شوند. وجود این سلول های خونی در انعقاد خون بسیار مهم است.
- PDW به بررسی اختلاف اندازه پلاکت ها در خون مربوط می شود.
- MPV به بررسی اندازه پلاکت ها می پردازد. پلاکت ها کوچک ترین سلول های خونی می باشند. بزرگ شدن آنها باعث بروز مشکلات خونی می شود.